ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΔΑΜΙΓΟΣ:

“Αυτό που αγαπάμε χωρίς θυσία μας κοροϊδεύει…”

συνέντευξη στον Λάκη Φουρουκλά

 

Ο Εμμανουήλ Δαμίγος έχει γράψει ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν το 2001. Πρόκειται για τη “Νηστεία της Ρενέ Φαλκονέτι”, ένα εξαιρετικό και άξιο μελέτης κείμενο, που κατάφερε να μας “κερδίσει” από την πρώτη στιγμή. Όπως γράφαμε πριν λίγο καιρό, όταν παρουσιάσαμε το έργο του: Τι είναι λοιπόν αυτό το βιβλίο; Ψυχογράφημα; Ίσως. Ταξιδιωτικό; Όχι και πολύ. Ερωτικό; Α, μπα! Βιβλίο ζωής; Ακριβώς! Ο Δαμίγος καταφέρνει να μας “ρίξει” με τα μάγια του, με τη μαγιά του έργου του. Εδώ έχουμε ένα βιβλίο, το οποίο απ’ τη μια ο αναγνώστης δε φαίνεται να πολυκαταλαβαίνει τι θέλει να πει, κι όμως από την άλλη αντιλαμβάνεται τα πάντα. Ο συγγραφέας παίζει με τα αισθήματα και τις αισθήσεις, ταξιδεύει κατά βούληση μπρος πίσω στο χρόνο και στην ανθρώπινη ψυχή, δέχεται και απορρίπτει αλήθειες και με αφορισμούς που σπάζουν κόκκαλα μας μιλάει για τα πιο απλά και ευκολοκατανόητα πράγματα…”. Στη μικρή συνέντευξη που ακολουθεί ο συγγραφέας μας μιλά γι’ αυτό το βιβλίο, εκφράζει μερικές ενδιαφέρουσες απόψεις για τη ζωή, ενώ κάνει αναφορές και στα μελλοντικά συγγραφικά του σχέδια.

 

Ποια είναι τελικά η Ρενέ Φαλκονέτι στα δικά σας μάτια;

Αυτή που υπόσχεται και τηρεί την υπόσχεσή της. Το κείμενο παρακολουθεί τις ασκήσεις, τη μέθοδο και την πειθαρχία που απαιτείται για να πραγματοποιηθεί μια τέτοια υπόσχεση αναγέννησης.

 

Τι σας ώθησε να γράψετε ένα βιβλίο για μια “ηρωίδα” του κινηματογράφου;

Η ηρωίδα του βιβλίου απλώς ταυτίζεται, προς το τέλος της εμπειρίας με τη συγκεκριμένη ηθοποιό. Η επιλογή δεν είναι βέβαια τυχαία: η Ρενέ Φαλκονέτι είναι η πρωταγωνίστρια μιας από τις πιο ωραίες ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου, Το πάθος της Ζαν ντ Άρκ. Το πρόσωπο της είναι από αυτά που αξίζουν να γίνουν η έμμονη ιδέα μας.

 

Η νηστεία οδηγεί προς την κάθαρση ή προς την τρέλα;

Προς τη κάθαρση. Όμως, μια τέλεια διαυγής σκέψη και μια απόλυτα προσανατολισμένη ζωή δεν είναι χωρίς κινδύνους.

 

Πως θα χαρακτηρίζατε το “ταξίδι” της Φαλκονέτι; Οδοιπορικό προς την ψυχή; προς τον κόσμο; ή τι άλλο;

Εάν είναι ένα οδοιπορικό είναι σίγουρα ένα οδοιπορικό προς το σώμα: η νηστεία αλλάζει μέρα με τη μέρα τα όρια του, το οδηγεί μέσα από το άνοιγμα στην Έξοδο.

 

“Αυτό που αγαπάμε γίνεται σύντομα αυτό που μας καταδιώκει”;

Αυτό που αγαπάμε χωρίς θυσία μας κοροϊδεύει (η χλιαρή έρημος). Αυτό που αγαπούμε χωρίς απόσταση μας καταδιώκει (η φλεγόμενη έρημος). Μας αναλώνει αυτό που αγαπάμε κάθε στιγμή για πρώτη φορά: λιώνουμε σαν ακριβό λιβάνι, ο κόσμος όλος, παρόλο που μας αγνοεί, ευωδιάζει.

 

Κάπου η ηρωίδα σας σκέφτεται: “Ας μη με ενδιαφέρει ό,τι ενδιαφέρει τον κόσμο”. Δεν είναι δύσκολο να μένει κανείς αδιάφορος για πράγματα που για τους πολλούς έχουν ιδιαίτερη σημασία;

Απεναντίας, είναι πολύ εύκολο. Η ειρηνική άρνηση της κοινής γνώμης είναι η πρώτη κίνηση πριν βρει κανείς τις δικές του πράξεις.

 

Κάπου αλλού: “Ναι, δε ζούμε. Επαναλαμβάνουμε”. Καλός αφορισμός, αλλά, πόσοι άνθρωποι θα μπορούσαν να ζήσουν χωρίς αυτές τις επαναλήψεις που τους παρέχουν την ψευδαίσθηση της ασφάλειας;

Κανείς. Το μόνο που είναι δυνατό είναι να περάσει κανείς από τις επαναλήψεις που φέρνουν το κενό σε αυτές που δωρίζουν το νόημα: το πέρασμα αυτό λέγεται και έργο.

 

Είναι, κατά την άποψή σας, αμαρτία να ελπίζεις να αγαπηθείς; ή μήπως πρόκειται για μια άποψη της ηρωίδας την οποία απλά μεταφέρετε στο χαρτί;

Να ελπίζεις να αγαπήσεις είναι μια δράση και μια συμμετρία. Να ελπίζεις να αγαπηθείς είναι μια αδράνεια και μια κακοφωνία. Η ηρωίδα του βιβλίου, ως μουσικός τείνει να περιφρονεί μια σύνθεση χωρίς δομή.

 

Οι τάσεις φυγής φαίνεται να διατρέχουν το κείμενο. Πιστεύετε ότι η φυγή είναι μία απ’ τις αξίες της ζωής; Ότι ο άνθρωπος που δε φεύγει απλά δε ζει;

Υποθέτω ότι και να ήθελε να φύγει κάποιος, δεν υπάρχει πουθενά να πάει. Η μόνη πραγματική κατεύθυνση (και αυτή του βιβλίου) είναι η επιστροφή.

 

Απ’ ό,τι διαβάζουμε αυτό το βιβλίο αποτελεί μέρος μιας τετραλογίας. Ποιο είναι το επόμενο μυθιστόρημα που θα κυκλοφορήσει και με τι θα καταπιάνεται;

Η τετραλογία στην οποία αναφέρεστε (που δεν έχει σχέση με τη Νηστεία της Ρενέ Φαλκονέτι) ονομάζεται “Το βέλος του Ζήνωνα” και είναι μια σειρά από ταξιδιωτικά μυθιστορήματα. Όμως, επειδή ο πρώτος τόμος αναφέρεται στη Μέση Ανατολή και ο δεύτερος στην Αμερική, αισθάνομαι ότι πρέπει να τους δουλέψω διαφορετικά. Το μυθιστόρημα στο οποίο εργάζομαι αυτή τη στιγμή ονομάζεται “Η εξαφάνιση του Παρισιού”. Ο υπότιτλος του βιβλίου “Δοκίμιο για τα νέα συναισθήματα” δίνει και το κεντρικό θέμα.

 

Μπορείτε να μας πείτε ποιοι συγγραφείς άφησαν το στίγμα τους στη σκέψη σας και ίσως, ίσως στη γραφή σας;

Για το συγκεκριμένο κείμενο, υπήρξαν πράγματι κάποιοι συγγραφείς τους οποίους σκεφτόμουν συνέχεια – είναι αυτοί που αναφέρονται στις σημειώσεις στο τέλος του βιβλίου: ο Κάφκα, ο Μπέκετ, η Κλάρις Λισπεκτόρ και η Έμιλυ Ντίκινσον.

 

Σας ευχαριστώ

Σας ευχαριστώ για το ενδιαφέρον σας.

www.elogos.gr