Σώτη Τριανταφύλλου

“Όλα μου τα βιβλία έχουν ένα ανθρωπιστικό βλέμμα”

Συνέντευξη στον Λάκη Φουρουκλά για το elogos.gr

 

Ε, τώρα πια το ’χουμε καθιερώσει. Το να καλούμε δηλαδή τη Σώτη Τριανταφύλλου, κάθε που βγάζει ένα βιβλίο να μας μιλήσει γι’ αυτό. Ή όπως λέει η ίδια, για να την “ειρωνευτούμε λιγάκι”. Η αλήθεια είναι, βέβαια, πως δεν έχουμε καμία πρόθεση να την ειρωνευτούμε. Απλά, απορούμε: για τη δίχως τελειωμό ενέργειά της, για τις ιδέες της, για το πάθος που αναβλύζει απ’ τις ψυχές των ηρώων της, για… Και στ’ αλήθεια, παραδεχόμαστε πως, μόλις πάρουμε κάποιο νέο βιβλίο της στα χέρια μας, σκεφτόμαστε: “Ωραία, τώρα θα ταξιδεύσουμε”. Ας αφήσουμε τώρα, την ίδια να μας μιλήσει για το νέο της ταξίδι στη φαντασία.

 

Χθες η Μάργκο του ροκ, σήμερα η Γουέντυ της κάντρυ… Αύριο, ας πούμε θα ασχοληθείτε με την Έλλα του μπλουζ; ή τελειώσατε με τα μουσικόφιλα θέματα;

 

Μπράβο, ωραία! Τώρα με κοροϊδεύετε κιόλας! Ε, καλά, δεν πειράζει. Όχι δεν τέλειωσα με τίποτα απ’ όσα συνιστούν τη ζωή μου. Η μουσική είναι μέρος της ζωής μου. Ωστόσο, τα επόμενά μου σχέδια δεν στρέφονται καθόλου γύρω από τέτοια, όπως λέτε, «μουσικόφιλα» θέματα: ίσως ανακαλύψετε μια άλλη Σώτη Τριανταφύλλου, αν δεν με έχετε ήδη βαρεθεί!

 

Για μια ακόμη φορά οι ήρωές σας κινούνται και ζουν μακριά από την Ελλάδα. Μήπως το ελληνικό τοπίο δε σας εμπνέει;

 

Δεν με εμπνέει, είναι αλήθεια. Ό,τι είδε κι ό,τι αισθάνθηκε ο Μπάιρον για την Ελλάδα ισχύει ακόμα. Ο Μπάιρον αυτοκτόνησε στην Ελλάδα. Από ένα είδος αηδίας, αποκαρδίωσης, τελειωτικής κούρασης.

 

Περάσατε από τους τόπους τους οποίους περιγράφετε; Ρωτώ επειδή οι περιγραφές σας φαντάζουν πολύ “ζωντανές”.

 

Τι σημασία έχει αν πέρασα; Ο συγγραφέας υποτίθεται ότι πρέπει να μπορεί να ζωντανεύει ανθρώπους, πράγματα και σκηνικά. Και μαζί πρέπει να παρασύρει τον αναγνώστη.

 

Θα λέγατε ότι το “Γράμμα από την Αλάσκα” είναι ένα βιβλίο για τις “ματαιωμένες ζωές”;

 

Το «Γράμμα απ’ την Αλάσκα», όπως και πολλά άλλα πράγματα που έχω γράψει, είναι για τους φτωχούς ανθρώπους που θέλουν να καλυτερέψουν τη ζωή τους, που – παρά τις αντικειμενικές και υποκειμενικές δυσκολίες – πασχίζουν, αναζητούν την ευτυχία. Η Γουέντυ είναι ένα απλό κορίτσι, όπως και η Ώντρυ. Κι ο Τζέραρντ είναι ένας συνηθισμένος τύπος νέου ανθρώπου που αντιστέκεται στην κοινωνία της υψηλής παραγωγικότητας και της κατανάλωσης. Όλα μου τα βιβλία έχουν ένα, ας πούμε, πολιτικό υπόβαθρο, ένα ανθρωπιστικό βλέμμα. Άρα, πρόκειται κι εδώ για ένα χρονικό με ήρωες συμπαθητικούς ανθρώπους χωρίς οικονομικά και κοινωνικά προνόμια. Και με σκηνικό ένα ακραίο, βόρειο κλίμα.

 

Το “κόλλημα” σε άτομα και καταστάσεις, όπως το βιώνουμε μέσα από την ψυχή της Γουέντυ, κάνει κακό στην υγεία;

 

Το κόλλημα συχνά επιφέρει το ξεκόλλημα. Ευτυχώς. Η καημένη η Γουέντυ – όπως και η Μάργκο, όπως και πολλοί και πολλές από μας – φοβάται την αλλαγή των πραγμάτων, τη μοναξιά, την απόρριψη και την αποτυχία. Η αφοσίωση όμως σε κάποιον ή σε κάτι είναι περισσότερο συγκινητική παρά ανθυγιεινή. Άλλωστε, οι περισσότερες ασθένειες θεραπεύονται. Έτσι, η Γουέντυ ερωτεύεται ξανά κι έχω την υποψία ότι ο Αλασκανός τής ταιριάζει περισσότερο από τον Τζέραρντ. Εσείς τι λέτε;

 

Διαβάζοντας το “Γράμμα” μου έδωσε την αίσθηση ότι το γράψατε σε μια-δυο μέρες. Σα να γράφτηκε δηλαδή, μεταξύ πρωινού καφέ και πρώτου ποτού, με κάποια μικρά διαλείμματα. Έτσι έγινε;

 

Όχι. Γράφω πολύ γρήγορα αλλά δεν είμαι βιαστική. Επεξεργάζομαι πολύ τα κείμενα και δουλεύω απ’ το πρωί ως το βράδυ. Είμαι σκληρά εργαζόμενη για λόγους που σχετίζονται με την παιδεία μου, την ιστορία μου και τον χαρακτήρα μου. Είμαι τελειομανής και λεπτολόγος. Αλλά είμαι επίσης εξαιρετικά γρήγορη, έχω ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Θεωρώ κακεντρέχεια το να ταυτίζει κανείς την κλίση στο γράψιμο – το ταλέντο, ας πούμε – με την προχειρότητα και την ευκολία.

 

Έχω την εντύπωση ότι αν δεν ασχολείστο με τη δημοσιογραφία και τη μετάφραση θα διαβάζαμε τρία-τέσσερα βιβλία σας το χρόνο, ή έστω ένα βιβλίο των 800 και βάλε σελίδων. Σωστή η εντύπωση;

 

Έχω πολλές ιδέες βιβλίων μέσα στο κεφάλι μου. Αλλά όπως κάθε κανονικός άνθρωπος ξοδεύω χρόνο για τους φίλους μου, για το διάβασμα, για τη διασκέδασή μου και για το γενικό χάζεμα. Δεν είμαι μηχανή. Δεν ευθύνεται η δημοσιογραφία (την οποία δεν ασκώ πραγματικά εδώ και δέκα χρόνια περίπου), ούτε οι μεταφράσεις (έχω να μεταφράσω βιβλίο από «Το ωραίο καλοκαίρι» του Παβέζε) για το ότι γράφω ένα μυθιστόρημα το χρόνο κι όχι δύο. Ευθύνεται ο τρόπος που γράφω ο οποίος απαιτεί απόλυτη αφοσίωση σ’ ένα θέμα, έρευνα και ατέλειωτες ώρες δουλειάς.

 

Υποθέτω ότι μέχρι τώρα θα είναι έτοιμο και το μυθιστόρημα που γράφατε για κείνη τη σουφραζέτα που έδρασε στο Λονδίνο του 19ου αιώνα. Μπορείτε να μας πείτε τον τίτλο και πότε θα κυκλοφορήσει;

 

Θα σας απογοητεύσω! Δεν είναι έτοιμο! Αλλά γράφω μανιωδώς κι έτσι θα μπορείτε γύρω στο Μάιο του 2003 να με ειρωνευτείτε πάλι λιγάκι, αν θέλετε. Ενδιαμέσως, γράφω διάφορα διηγήματα εδώ κι εκεί, άρα μπορείτε να με ειρωνευτείτε και γι’ αυτά. Είμαι ένας άνθρωπος που γράφει, αυτό είν’ όλο: το γράψιμο είναι το επάγγελμά μου αλλά επίσης ένας τρόπος ζωής. Ρωτάτε ποτέ έναν λογιστή πόσους ισολογισμούς έκλεισε; Γιατί ρωτάτε τους συγγραφείς για τη συχνότητα των εκδόσεών τους; Επανέρχομαι πάντως στο ερώτημα για το επόμενο βιβλίο: ο τίτλος του είναι «Αιώνας». Πώς σας φαίνεται; Είναι ένα ογκώδες ιστορικό μυθιστόρημα χωρίς καθόλου μουσικούς υπαινιγμούς! Εκτός αν πάρετε υπόψη το ότι μερικοί ήρωες πάνε καμιά φορά στην όπερα.

 

Σας ευχαριστώ πολύ

 

www.elogos.gr