ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ – ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΓΥΜΝΑΣΜΑΤΩΝ Β’
Εκδόσεις Ίκαρος, β’ έκδοση 1993
Φιλολογική επιμέλεια Γ. Π. Σαββίδης
Όταν πρόκειται για τον ογκόλιθο της Νεοελληνικής ποίησης, που ονομάζεται Γιώργος Σεφέρης, δύσκολα μπορεί να προσθέσει κανείς νέα σχόλια στις πολυάριθμες κριτικές και αναλύσεις που έχουν γίνει για το έργο του.
Ωστόσο, πιστεύουμε ότι η συλλογή “Τετράδιο γυμνασμάτων Β” είναι η πλέον αδικημένη και λιγότερο γνωστή από το συνολικό του έργο, γι’ αυτό και σας την παρουσιάζουμε εδώ. Πρόκειται για μια σειρά από “ελάσσονα” , (αν μπορούμε να τα ονομάσουμε έτσι), ποιήματα, τα οποία ο Σεφέρης τα κράτησε στα συρτάρια του, για να εκδοθούν τελικά δυο χρόνια μετά το θάνατό του. Όπως μας εξηγεί ο Γ.Π. Σαββίδης, ο ποιητής ήθελε να εκδοθεί η μικρή αυτή συλλογή ήδη από το 1962, ωστόσο η απονομή του βραβείου Nobel ανέστειλε τα σχέδιά του. Φοβήθηκε τότε ότι ορισμένοι θα θεωρούσαν τα ποιήματα αυτά “πάρεργα” και “ρετάλια”.
Όμως , μέχρι το τέλος της ζωής του δεν εγκατέλειψε την επιθυμία του να εκδοθεί η μικρή αυτή συλλογή, πράγμα που έγινε τελικά από τον Γ.Π. Σαββίδη, σε συνεργασία με την κυρία Μαρώ Σεφέρη.
Η δική μας άποψη είναι ότι, όπως και στο πρώτο “Τετράδιο Γυμνασμάτων”, ορισμένα από τα ποιήματα της συλλογής έχουν πολύ δυνατούς στίχους και αξίζει να διαβαστούν , για να δούμε μιαν άλλη, πιο ανάλαφρη και παιγνιώδη πλευρά του Νομπελίστα ποιητή μας. (το ίδιο ισχύει και για τη συλλογή Old Possum’s book of practical cats, του επίσης Νομπελίστα T. S. Eliot, που , όπως είναι γνωστό, επηρέασε βαθιά το Σεφέρη . Η συλλογή αυτή μεταφράστηκε πρόσφατα στα Ελληνικά και θα την παρουσιάσουμε προσεχώς).
Κλείνοντας αυτή την παρουσίαση, σημειώνουμε ένα απόσπασμα που μας φαίνεται πολύ δυνατό και μας δείχνει ποια θεματολογική εξέλιξη πιθανόν να εμφάνιζε η γραφή του μεγάλου μας ποιητή στην εποχή της “παγκοσμιοποίησης”…
“…Ζωή μας είναι πάντα ο αποχωρισμός
και η πιο δύσκολη παρουσία.
Τώρα σε ξανασυλλογίζουμαι εδώ ,
στην πολυπλόκαμη μητρόπολη.
Όλα τηλεόραση.
Δύσκολα αγγίζεις κάτι από κοντά.
Μέσα στη ζέστη της ηλεκτρικής νύχτας,
σε μιαν αρράγιστη μοναξιά βυθού,
οι φωταγωγημένοι ουρανοξύστες
δείχνουν τα τζάμια τους γυαλιστερά….”
Σοφία Κολοτούρου για το www.elogos.gr